Šta je opšta nuklearna medicina?
Nuklearna medicina je grana medicinskog snimanja koja koristi male količine radioaktivnih materijala za dijagnostikovanje, određivanje težine i lečenje raznih bolesti, uključujući mnoge vrste raka, srčanih oboljenja, gastrointestinalnih, endokrinih i neuroloških poremećaja, kao i drugih abnormalnosti u telu. Nuklearna medicina omogućava precizno lociranje molekularne aktivnosti u telu, što pruža potencijal za rano otkrivanje bolesti i procenu početnog odgovora pacijenta na terapijske intervencije.
Dijagnoza
Postupci nuklearne medicine nisu invazivni i, osim intravenskih injekcija, uglavnom su bezbolni medicinski testovi koji pomažu lekarima u dijagnostikovanju i proceni medicinskih stanja. Ovi pregledi koriste radiofarmaceutike ili radio-tragove, koji su radioaktivne supstance.
Radio-trag se, u zavisnosti od vrste nuklearno-medicinskog pregleda, unosi u telo putem injekcije, gutanja ili udisanja u gasnom obliku. Na kraju se akumulira u organu ili delu tela koji se ispituje. Radioaktivne emisije koje emituje radio-trag detektuju se specijalnom kamerom ili uređajem za snimanje, koji generiše slike i pruža molekularne informacije.
U mnogim centrima, snimci nuklearne medicine se mogu kombinovati sa snimcima dobijenim kompjuterizovanom tomografijom (CT) ili magnetnom rezonancom (MRI) kroz tehniku poznatu kao fuzija slika ili koregistracija. Ove kombinovane slike omogućavaju preciznije informacije i tačnije dijagnoze kroz korelaciju i interpretaciju podataka iz dva različita pregleda.
Pored toga, proizvođači danas razvijaju uređaje koji istovremeno sprovode tehnike kao što su jednofotonska emisijska kompjuterizovana tomografija / kompjuterizovana tomografija (SPECT/CT) i pozitronska emisijska tomografija / kompjuterizovana tomografija (PET/CT). Iako još nije široko dostupna, PET/MRI predstavlja novu, naprednu tehnologiju snimanja.
*
Napredna tehnologija za nuklearne medicinske preglede u Neolife-u!
Koje su uobičajene primene nuklearne medicine?
Lekari koriste radionuklidne tehnike snimanja kako bi videli strukturu i funkciju organa, tkiva, kostiju ili sistema unutar tela.
Nuklearna medicina se kod odraslih koristi za:
Srce
- Procenu protoka krvi i funkcije srca (npr. miokardijalna perfuzijska scintigrafija).
- Otkrivanje koronarne arterijske bolesti i stepena blokade koronarnih arterija.
- Procenu oštećenja srca nakon srčanog udara.
- Procenu mogućnosti lečenja poput bypass operacije ili angioplastike.
- Procenu rezultata revaskularizacionih procedura.
- Otkrivanje odbacivanja transplantacije srca.
- Procenu srčane funkcije pre i posle hemioterapije (MUGA).
Pluća
- Skrining pluća zbog problema sa disanjem i protokom krvi.
- Procenu diferencijalne funkcije pluća za operaciju smanjenja volumena ili transplantaciju pluća.
- Otkrivanje odbacivanja transplantacije pluća.
Kosti
- Procenu kostiju zbog preloma, infekcija i artritisa.
- Skrining zbog metastatskih bolesti kostiju.
- Procenu bolnih protetskih zglobova.
- Procenu tumora kostiju.
- Identifikaciju oblasti za biopsiju.
Mozak
- Istraživanje abnormalnosti u mozgu kod pacijenata sa simptomima poput epilepsije, gubitka pamćenja i sumnjivih poremećaja protoka krvi.
- Rano otkrivanje neuroloških poremećaja poput Alchajmerove bolesti.
- Pomoć u planiranju operacija i identifikaciji epileptičkih žarišta.
- Procenu hemijskih abnormalnosti kod pacijenata sa sumnjom na Parkinsonovu bolest ili poremećaje pokreta.
- Procenu recidiva sumnjivih tumora mozga, planiranje operacija, zračenja ili identifikaciju mesta biopsije.
Drugi sistemi
- Otkrivanje zapaljenja ili abnormalne funkcije žučne kese.
- Identifikaciju krvarenja u crevima.
- Procenu postoperativnih komplikacija žučne kese.
- Procenu limfedema.
- Procenu uzroka neobjašnjive groznice.
- Lokaciju izvora infekcije.
- Merenje funkcije tiroidne žlezde za detekciju hipo- ili hiperaktivnosti.
- Pomoć u dijagnozi hipertireoze i poremećaja krvnih ćelija.
- Procenu hiperparatireoidizma.
- Procenu pražnjenja želuca.
- Istraživanje protoka spinalne tečnosti i potencijalnih curenja.
Nuklearna medicina kod odraslih i dece se koristi za:
Rak
- Otkrivanje i procenu širenja raka u različitim delovima tela.
- Identifikaciju sentinel limfnih čvorova pre operacije kod pacijenata sa rakom dojke ili kožnim i mekotkivnim tumorima.
- Planiranje tretmana.
- Procenu odgovora na terapiju.
- Otkrivanje recidiva raka.
- Identifikaciju retkih tumora pankreasa i nadbubrežnih žlezda.
Bubrezi
- Analizu protoka krvi i funkcije prirodnih i transplantiranih bubrega.
- Otkrivanje opstrukcija urinarnog trakta.
- Procenu hipertenzije povezane sa renalnim arterijama.
- Skrining bubrega zbog ožiljaka od infekcija.
- Detekciju i praćenje urinarne refluksne bolesti.
Kod dece
- Istraživanje anomalija jednjaka, poput refluksa ili poremećaja pokretljivosti.
- Procenu prohodnosti suznih kanala.
- Procenu ventrikularnih šantova u mozgu.
- Skrining kongenitalnih srčanih bolesti zbog šantova i plućnog protoka krvi.
Terapije u nuklearnoj medicini uključuju:
- Radioaktivni jod (I-131) za lečenje hipertireoze i raka tiroidne žlezde.
- Radioaktivna antitela za određene vrste limfoma.
- Radioaktivni fosfor (P-32) za lečenje određenih krvnih poremećaja.
- Radioaktivne supstance za lečenje bolnih metastaza u kostima.
- I-131 MIBG za lečenje tumora nadbubrežne žlezde kod odraslih i tumora nadbubrežnih/simpatičkih nervnih tkiva kod dece.
Dijagnostički uređaji:
- Gama kamera (sintigrafski uređaj): koristi se za procenu funkcionalnih poremećaja u organima poput tiroidne žlezde, srca, bubrega, mozga, kostiju itd.
- PET/CT: nezamenljiv alat u onkologiji za dijagnozu, određivanje stadijuma bolesti, procenu odgovora na terapiju i detekciju recidiva.
Snimanje raka prostate pomoću Ga-68:
Pored rutinskih PET/CT pregleda, dijagnostika i stadijumi raka prostate i neuroendokrinih tumora mogu se odrediti pomoću peptida vezanih za Ga-68 (galijum-68).
Povezani članak: Dr. Nesrin Aslan daje informacije o „Ga-68 PSMA i raku prostate.“
Povezani članak: “Ga-68 PSMA” – Zlatni standard u snimanju raka prostate.
