Radyoterapi nedir denecek olursa, radyoterapi kanser hücrelerini öldürmek için yoğun enerjili ışınları kullanan bir kanser tedavisi türüdür. Bu yöntemde en sık x ışını kullanılır ancak protonlar veya diğer enerji türleri de kullanılabilir.
Radyoterapi terimi genellikle eksternal (dıştan) ışın tedavisini anlatmak için kullanılır. Bu radyoterapi yönteminde yüksek enerjili ışınlar vücudunuzun dışındaki bir makineden gelir, makine ışınları vücudun belirli bölgelerine yönlendirir. Brakiterapi olarak adlandırılan başka bir tedavi yönteminde ise radyasyon vücudunuzun içine konumlandırılır.
Radyoterapi hücrelere, onların büyüme ve bölünmelerini kontrol eden genetik materyali hasara uğratarak zarar verir. Radyoterapiden hem sağlıklı hem kanserli hücreler zarar gördüğü halde tedavinin amacı mümkün olduğunca az sayıda normal hücrenin tahrip edilmesidir. Normal hücreler sıklıkla radyasyon kaynaklı hasarın çoğunu onarabilir.
Kanser hastalarının yarısından fazlası tedavilerinin bir bölümünde radyoterapi alır. Doktorlar kanserin neredeyse her türünün tedavisinde radyoterapiyi kullanır. Ayrıca kanser olmayan (benign) bazı tümörlerin tedavisinde de radyoterapi faydalıdır.
Doktorunuz tedavinin farklı dönemlerinde ve aşağıdaki farklı sebeplerle radyoterapi önerebilir:
Radyoterapinin yan etkileri, vücudunuzun hangi kısmının radyasyona maruz kaldığına ve ne kadar radyasyon kullanıldığına bağlıdır. Hiçbir yan etki görmeyebilirsiniz veya birkaç etki deneyimleyebilirsiniz. Yan etkilerin çoğu geçicidir, kontrol edilebilir ve genellikle tedavi sonrası yok olurlar.
| TEDAVİ EDİLEN VÜCUT BÖLGESİ | YAYGIN YAN ETKİLER |
| Herhangi Bir Bölge | Tedavi alanında tüy kaybı (bazen kalıcı), deride tahriş, halsizlik |
| Baş-Boyun
|
Ağız kuruluğu, tükürükte yoğunluk, yutma güçlüğü, boğaz ağrısı, tat almada değişiklikler, bulantı, ağız yaraları, diş çürükleri |
| Göğüs | Yutma güçlüğü, öksürük, nefes darlığı |
| Karın | Bulantı, kusma, ishal |
| Pelvis | İshal, mesanede tahriş, sık idrara çıkma, cinsel işlev bozukluğu |
Kaynak: National Cancer Institute, 2016
Bazı yan etkiler sonradan ortaya çıkabilir. Örneğin nadir durumlarda, radyasyon ile tedavi edilenden yıllar sonra, yeni ve farklı bir kanser (ikinci birincil kanser) oluşabilir. Tedavi sonrası hem kısa hem uzun dönemde oluşabilecek potansiyel yan etkiler hakkında doktorunuzla konuşun.
Eksternal radyoterapiden önce sağlık ekibiniz, radyasyonun vücutta ihtiyaç duyulan belli noktaya ulaştığına emin olmak adına hazırlanmış bir süreçte size rehberlik eder. Planlama genel olarak şunları içerir:
Planlama sürecinin ardından radyoterapi ekibimiz; kanserinizin evresine ve tipine, genel sağlık durumunuza ve tedavi hedeflerine bağlı olarak alacağınız radyasyonun türüne ve dozuna karar verir.
Tedavide kullanılan ışınların dozu ve odağı, kanser hücrelerine giden radyasyonu en yüksek seviyeye çıkarmak ve çevredeki sağlıklı dokuya verilen hasarı en aza indirmek amacıyla dikkatle planlanır.
Eksternal radyoterapi genellikle, vücudunuza yüksek enerjili ışınları yönlendiren bir doğrusal hızlandırıcı kullanılarak yönetilir.
Siz masada uzanırken doğrusal hızlandırıcı çevrenizde hareket eder ve farklı açılardan radyasyon gönderir. Doğrusal hızlandırıcı, doktorunuzun uygun gördüğü radyasyon dozunu sağlayacak şekilde size özel ayarlanabilir.
Genel olarak belli bir dönem boyunca haftada 5 gün, hastanede kalmaya gerek olmadan eksternal radyoterapi alınır. Vakaların çoğunda tedaviler, radyoterapi seansları arasında sağlıklı hücrelerin iyileşip toparlanmasına izin verecek şekilde haftalara dağıtılır.
Tedavinin her seansının yaklaşık 10 ila 30 dakika sürmesini bekleyebilirsiniz. Bazı vakalarda ağrıyı veya ileri evre kanserler ile ilişkili sorunları hafifletmeye yardımcı olmak amacıyla tek bir tedavi uygulanabilir.
Tedavinin bir seansı boyunca, radyasyon simülasyonu esnasında karar verdiğiniz pozisyonda uzanacaksınız. Sizi yerinizde tutacak kalıplar ile desteklenebilirsiniz.
Doğrusal hızlandırıcı, farklı yönlerden hedefe ulaşmak amacıyla vücudunuzun etrafında tur atar. Bu cihazın uğultulu bir sesi vardır.
Tedavi yalnızca birkaç dakika sürecek ve bu esnada uzanmaya ve normal nefes alışverişinize devam edebileceksiniz. Akciğer kanseri ve meme kanseri vakalarının bazılarında, cihaz tedaviyi sağlarken nefesinizi tutmanız istenebilir.
Radyoterapi ekibiniz, görüntülü ve sesli bağlantılar içeren size yakın bir odada kalır; böylece birbirinizle konuşabilirsiniz. Rahatsız hissediyorsanız bunu çekinmeden dile getirmelisiniz ancak radyoterapi seansları esnasında herhangi bir ağrı hissetmemelisiniz.
Eğer tümöre radyasyon alıyorsanız, doktorunuz kanserin radyoterapiye cevabını görmek adına tedavi sonrası düzenli taramalar yaptırabilir.
Bazı vakalarda kanser, tedaviye hızla yanıt verebilir. Ancak bazılarında kanserin yanıtı haftalar veya aylar alabilir. Bazı insanlarda ise radyoterapi faydalı değildir.
Radyoterapi ücretleri hakkında detaylı bilgi almak için merkezimizi arayabilirsiniz. Radyoterapi işlemlerinin ücretleri Özel sigortalar tarafından provizyon koşulu ile karşılanmaktadır. Radyoterapi işlemi SGK endikasyon tablosuna (SUT) uygun ise SGK tarafından karşılanmaktadır. Bu durumda kurumuzda ek bir ücret alınmamaktadır. Radyoterapi işleminizin SGK endikasyonuna uyumlu olup olmadığı hakkında bilgi almak için kurumumuzu arayarak detaylı bilgi alabilirsiniz.
