Melanom Cilt Kanseri Belirtileri hakkında sıkça sorulan sorular
Melanom cilt kanseri belirtileri nelerdir?
Melanomlar vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir. En sık görüldüğü yerler sırt, bacaklar, kollar ve yüz gibi güneşe maruz kalan bölgelerdir.
Melanomlar ayrıca ayak tabanı, avuç içleri ve tırnak yatakları gibi fazla güneş ışığı almayan bölgelerde de oluşabilir. Bu gizlenmiş melanomlar koyu ciltli bireylerde daha yaygındır.
İlk melanoma belirti ve bulguları sıklıkla:
- Vücutta var olan ben (mole) yapılarında değişiklik
- Ciltte yeni pigmentli veya alışılmadık görünümlü oluşumlar
Melanomlar her zaman ben şeklinde başlamaz. Normal görünümlü bir ciltte de oluşabilir.
İyi huylu ben (normal) ben yapısı nasıldır?
Normal benler iyi huylu ben olarak da adlandırılırlar ve genellikle kendisini çevreleyen deriden belirgin bir sınır ile ayrılır, taba, kahverengi veya siyah gibi tek renklidir. Oval veya yuvarlak şekilli olup çoğunlukla 6 mm çapından küçüktür. (bir kurşun kalem silgisi boyutunda)
Çoğu insanda 10 ila 45 adet ben bulunur. Bunların çoğu 50 yaşına dek geliştiği halde benler zamanla şekil değiştirebilir hatta yaş ile ortadan kaybolabilir.
Kötü huylu (malign) benlerin görünüşleri nasıldır?
Olağan dışı benler melanom göstergesi olabilir.
Melanoma veya diğer cilt kanserlerini belirtebilecek alışılmadık benlerin niteliklerini tanımaya yardımcı olmak için, ABCDE harflerini aklınıza getirin.
- A (Asymmetrical) harfi asimetrik şekilleri temsil ediyor. İki çok farklı görünen yarım gibi düzensiz şekilli benler arayın.
- B (Border) harfi düzensiz kenarları temsil ediyor. Düzensiz, çentikli, taraklı kenarlı benler arayın.
- C (Color) harfi renk değişikliklerini temsil ediyor. Çok renkli veya renk dağılımı düzensiz olan benler arayın.
- D (Diameter) harfi çapı temsil ediyor. Ben üzerinde ¼ inç(yaklaşık 6 mm)’den fazla büyüme arayın
- E (Evolving) harfi farklılaşmayı temsil ediyor. Şekil veya renk değişimi olan ya da boyutunda büyüme olan benleri arayın. Benler ayrıca kanama veya kaşıntı gibi yeni belirti ve bulguları ile de farklılık gösterebilir.
Kötü huylu (malign) benlerin görünüşleri oldukça çeşitlidir. Bazıları yukarıda listelenen tüm değişiklikleri gösterirken bazıları ancak bir veya iki olağan dışı özelliğe sahip olabilir.
Gizlenmiş Melanomlar
Melanomalar ayrıca ayak parmakları arası boşluklar ve avuç içleri, ayak tabanları, kafa derisi ya da genital bölgeler gibi güneş ışığına çok az maruz kalan veya hiç maruz kalmayan alanlarda da gelişebilir. Bunlar gizli melanomalar olarak adlandırılır çünkü çoğu insanın kontrol etmeyi düşünmeyeceği alanlarda gelişmişlerdir. Gizli bir alanda melanoma görülme olasılığı koyu ten rengine sahip bireylerde daha yüksektir.
Gizli melanoma terimi şunları içerir:
- Tırnak altında görülen melanoma. Acral-lentiginous melanoma el ve ayak tırnakları altında görülen nadir bir melanoma türüdür. El avuç içlerinde veya ayak tabanlarında da bulunabilir. Siyah ten rengine veya diğer koyu cilt tonlarına sahip insanlarda daha yaygındır.
- Ağız, sindirim kanalı, idrar yolları veya vajinada görülen melanoma. Mukozal melanoma burun, ağız, yemek borusu, anüs, idrar yolları ve vajinada uzanan müköz zarda oluşur. Mukozal melanomaların tespit edilmesi özellikle zordur çünkü kolayca diğer daha yaygın durumlar ile karışabilir.
- Gözde melanoma. Göz melanoması (oküler melanoma) en sık uveada görülür. -göz beyazı (sklera)’nın altındaki tabaka -Göz melanoması görüş bozukluğuna neden olabilir ve göz muayenesi esnasında tanısı konulabilir.
DOKTORA NE ZAMAN GÖRÜNMELİ?
Cildinizde size olağandışı görünen herhangi bir değişiklik fark ederseniz doktorunuzdan randevu almalısınız.
Melanom cilt kanseri sebepleri nelerdir?
Melanom cildinize rengini veren melanin pigmentini üreten melanosit isimli hücrelerde bir şeyler ters gittiğinde oluşur.
Normal şartlarda, cilt hücreleri kontrollü ve düzenli bir süreç ile gelişir. Sağlıklı yeni hücreler daha eski hücreleri deri yüzeyine iter, hücreler orada ömrünü tamamlar ve sonucunda dökülür. Ancak hücrede DNA hasarı oluştuğunda, yeni hücreler kontrol dışı büyümeye başlayabilir ve sonucunda bir kanserli hücre topluluğuna dönüşebilir.
Ciltteki hücrelerde DNA hasarına neyin sebep olduğu ve bunun nasıl melanomaya sebep olduğu açık değildir. Çevresel ve genetik faktörleri içeren sebepler kombinasyonlarının melanoma oluşturması muhtemeldir. Doktorlar hala UV ışınlarına maruz kalmanın ve solaryumun melanom oluşumunda ana sebep olduğuna inanmaktadır.
UV ışınları güneş ışığına maruz kalmayan bölgelerde gelişen türler başta olmak üzere tüm melanomalar için sebep değildir. Bu diğer faktörlerin de melanoma riskine katkıda bulunuyor olabileceğinin göstergesidir.
Melanom cilt kanseri risk faktörleri nelerdir?
Melanoma riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Açık ten rengi. Ciltte az pigmente (melanin) sahip olmak UV ışınlardan daha az korunma anlamına gelir. Sarı veya kızıl saçlara, açık renkli gözlere, çillere sahipseniz veya cildiniz güneşte kolay yanıyorsa, daha koyu renkli görünüme sahip birine göre melanom gelişimi ihtimaliniz yüksektir.
- Güneş yanığı geçmişi. Bir veya birden çok kez şiddetli, vezikül oluşturan güneş yanığı oluşumu melanom riskini artırabilir.
- Aşırı UV ışın maruziyeti. Güneşten veya solaryumdan gelen UV ışınlarına maruz kalmak melanom dahil cilt kanserleri riskini artırır.
- Ekvatora yakın veya yüksek irtifada yaşam. Güneş ışınlarını daha doğrudan alan ekvatora yakın yaşayan insanlar, daha yüksek enlemlerde yaşayan insanlara göre daha fazla UV ışını alırlar. Buna ek olarak yüksek irtifada yaşıyorsanız UV ışınlarına daha fazla maruz kalırsınız.
- Çok sayıda veya sıradışı benlere sahip olmak. Vücudunuzda normal görünümlü 50’den fazla ben olması artmış melanoma riskini gösterir. Ayrıca alışılmadık şekilde bir ben olması da melanom riskinin arttığının göstergesidir. Tıbbi olarak “displastik nevi” olarak bilinen bu benler daha büyük, düzensiz şekilli ve birden fazla renk bulunduran yapıda olma eğilimindedir.
- Ailede melanoma hikayesi bulunması. Ebeveynler, çocuklar veya kardeşler gibi yakın akrabalarda melanom tanısı varsa, sizin de melanom riskiniz büyüktür.
- Zayıflamış bağışıklık sistemi. Zayıflamış bağışıklığa sahip insanlar -örneğin organ nakli olanlar- artmış cilt kanseri riskine sahiptir.
