Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden birisidir. Erken tanı ve uygun yöntemler ile tedavi edilen hastalarda yüz güldürücü sonuçlar alınırken hastalıktan ölümlerin çoğu metastazlar yüzünden olmaktadır.
Son yıllarda akıllı moleküllerin kullanıma girmesi ile birlikte özellikle prostat kanseri tanı ve tedavisinde büyük gelişmeler yaşanmıştır. Akıllı moleküller kanser hücresi yüzeyinde bulunan bazı bağlayıcı yapıtaşlarına bağlanarak hücre içerisinde giren bu yolla hem tümör hücresinin görüntülenebilmesine hem de tedavisine olanak sağlayan moleküllerdir.
PSMA (prostat spesifik membran antijen); prostat hücrelerinin yüzeyinde fizyolojik olarak bulunan bir glikoproteindir. Prostat kanserli hastaların % 95’inde pozitif bulunmuştur. Özellikle metastatik ve agresif seyirli kanserlerde yüksek PSMA seviyeleri saptanmıştır. Cerrahi uygulanmış hastalarda yüksek PSMA düzeyleri nüks ile de ilişkili bulunmuştur.
Kısacası PSMA, prostat kanserinin tanı ve tedavisinde kullanılacak akıllı moleküller için ideal bir hedef yapıtaşıdır.
Tanı aşamasında yapılan patolojik incelemelerde, orta ve yüksek yayılma riski olduğu saptanmış hastalarda oldukça yararlıdır. Hastalığın evrelemesinde (yayılımının tespitinde), tedavi sonrası nükslerin ve metastazların tesptinde kullanılan PSA değerleri, ultrason, tomografi, MRI gibi görüntüleme yöntemlerine göre Galyum 68 PSMA PET-CT daha başarılıdır. Nüksü saptamada çok düşük PSA kan değerlerinde bile iyi sonuç alınmaktadır ve diğer görüntüleme yöntemlerinden çok daha hassas olduğu gösterilmiştir.
Prostat spesifik membran antijeni (PSMA) galyum 68 izotopu ile bağlanarak radyoaktif bir ajan haline getirilir. Hastaya damar yolu ile verildikten sonra yaklaşık 60 dakikalık bir bekleme süresi sonunda PET-CT cihazları ile tüm vücut taraması yapılır.
Cok düşük seviyedeki PSA yüksekliklerinde bile nüks / metastazları büyük bir doğrulukla tespit eder. Bu yolla hastalığın evresini ve dolayısı ile tedavi yaklaşımını değiştirebilmektedir.
Ga-68 PSMA ile tespit edilen nüks ve metastazlar başka bir radyonüklid olan Lu-177 ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilmekte, bu tedavi ile hastanın yaşam süresi ve kalitesi artırılabilmektedir.
Dr. Nesrin Aslan’ın “GA-68 PSMA ile Görüntüleme” yazısını okumak için tıklayın.
